Avrupa’nın Ukrayna'ya Asker Gönderme İhtimali
(Ведомости, “Каллас допустила отправку европейских военных на Украину”, (01.12.2024))
Gürcistan'da Protestolar ve Medvedev’in Açıklamaları
Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitri Medvedev, Gürcistan’ın Ukrayna ile benzer bir yolda ilerleyerek "karanlık bir uçuruma" sürüklendiğini ve bu tür süreçlerin genellikle kötü sonuçlandığını belirtti. Medvedev’in bu açıklaması, Gürcistan’da muhalefetin parlamento seçim sonuçlarını tanımaması ve iktidarın Avrupa Birliği'ne katılım müzakerelerini 2028’e kadar durdurma kararının ardından patlak veren protestolar üzerine gelişti. Medvedev, gösterileri “renkli devrim” olarak nitelendirirken, ülkenin iç çatışmalara sürüklenme riskine dikkat çekti. Ayrıca Gürcistan Devlet Başkanı Salome Zurabişvili’nin görev süresi dolmasına rağmen istifa etmemesini eleştirerek, bu tür davranışların geçmişte ağır sonuçlar doğurduğunu ifade etti. 28 Kasım’da başlayan protestolar, Avrupa Parlamentosu’nun seçimleri tanımayarak yaptırım çağrısında bulunmasıyla başladı. Visioner’in verilerine göre, 1 Aralık’ta Gürcistan’ın başkenti Tiflis’te düzenlenen üçüncü gece protestolarında yaklaşık 200 bin kişi katıldı. Gürcistan İçişleri Bakanlığı, gösterilerin yasal çerçeveyi aştığını ve şiddet eylemlerine dönüştüğünü açıkladı.
Renkli Devrimler 2000’lerin başında eski Sovyet ülkelerinde ve Balkanlarda gerçekleşen toplumsal hareketleri tanımlamak için uluslararası basın tarafından kullanılan terimi ifade etmektedir.
(Ведомости, “Медведев: Грузия быстро движется по украинскому пути”, (01.12.2024))
ABD’den Suriye’de Gerilimi Azaltma Çağrısı
Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, Washington’un Suriye’nin kuzeybatısında yaşanan çatışmaların durdurulması için bölge ülkelerine etkilerini kullanma çağrısında bulunarak, gerilimin azaltılması, sivillerin korunması ve BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararına uygun bir siyasi çözüm sürecinin hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladı. ABD’nin Suriye politikasında değişiklik olmadığını belirten Miller, ülkedeki iç savaşın kalıcı bir siyasi uzlaşıyla sona ermesini hedeflediklerini ifade ederken, son çatışmaların arkasında ABD’nin bulunduğuna yönelik iddiaları “temelsiz yalan” olarak nitelendirdi. Aynı gün Kremlin Basın Sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya’nın Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’a desteğinin devam ettiğini açıklarken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, yaptıkları telefon görüşmesinde Suriye’nin toprak bütünlüğünün yeniden sağlanmasına yönelik adımlara desteklerini yineledi. 27 Kasım’dan bu yana, terör örgütü olarak tanımlanan “Heyet Tahrir el-Şam” ve müttefiklerinin geniş çaplı saldırılar başlattığı, Anadolu Ajansı’na göre Halep’in büyük kısmı ile çevredeki 50’den fazla yerleşim yerini ele geçirdiği bildirildi. Stratejik öneme sahip M5 ana yolu üzerindeki Maaret el-Numan’ın kontrol altına alınmasıyla bu gelişmeler, 2020’de Türkiye ve Rusya’nın arabuluculuğunda varılan ateşkesten bu yana en ciddi çatışma olarak kaydedildi.
(Ведомости, “США призывают к деэскалации в Сирии”, (02.12.2024))
Rusya ve Macaristan Arasında İş Birliği Görüşmeleri
Rusya Birinci Başbakan Yardımcısı Denis Manturov, Macaristan Dışişleri Bakanı Péter Szijjártó ile bir araya gelerek iki ülke arasındaki iş birliğini ele aldı. Görüşmede, Mısır’a demiryolu vagonu tedarik projeleri ile Macaristan’daki “Paks-II” Nükleer Santrali’nin inşası gibi önemli konular görüşüldü. Macaristan Başbakanı Viktor Orbán, 22 Kasım’da yaptığı açıklamada, Batılı ülkelerin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in balistik füze açıklamalarını ciddiye alması gerektiğini belirtti. Orbán, bunun bir iletişim taktiği olmadığını vurguladı. Ayrıca, Macaristan Savunma Bakanı Kristóf Szalay-Bobrovniczky, 21 Kasım’da ülkenin kuzeydoğusunda, Ukrayna’nın Rus topraklarına uzun menzilli füzelerle saldırı izni almasına karşı “önlem olarak” yeni bir hava savunma sistemi kurulacağını açıkladı. 15 Kasım’da ise Orbán, enerji fiyatlarındaki artış nedeniyle Avrupa Birliği’nin Rusya’ya yönelik yaptırımlarını gözden geçirmesi gerektiğini ifade ederek, fiyatların ancak bu politikaların değiştirilmesiyle düşebileceğini savundu.
(Ведомости, “Мантуров встретился с министром иностранных дел Венгрии”, (02.12.2024))
Güney Kore’den Sıkıyönetim Açıklaması
Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, iç siyasi gerilimlerin artmasıyla birlikte “ülkeyi kuzeyden gelen tehditlerden koruma” gerekçesiyle sıkıyönetim ilan etti. Yoon, bu adımın ülkenin anayasal düzenini ve özgürlüğünü korumak için atıldığını belirtirken, muhalefetteki Kore Demokratik Parti'yi “komünist güçlere destek vermekle” suçladı. Sıkıyönetim kapsamında askeri yetkililere geniş yetkiler tanınırken, siyasi faaliyetler, protestolar ve medya yayınlarına kısıtlamalar getirildi; parlamentonun çalışmaları ise fiziken durduruldu. Kore Demokratik Partisi lideri Lee Jae-myung, kararı "anayasaya aykırı ve toplum karşıtı" olarak tanımlarken, iktidardaki Halkın Gücü Partisi içerisinde de bu adım eleştirildi.
(Ведомости, “Президент Южной Кореи объявил военное положение”, (03.12.2024))
ABD Kongresi’nden Çin’e Koronavirüs Suçlaması
Amerika Birleşik Devletleri Kongresi’nin iki yıllık soruşturması sonucunda yayımlanan raporda, COVID-19'un büyük olasılıkla Çin’in Vuhan kentindeki bir laboratuvardan sızdığı iddia edildi. Raporda, bilim insanları ve politikacıların giderek artan bir şekilde bu laboratuvar kazası teorisini desteklediği belirtilirken, ABD hükümetinin pandemi sürecindeki yetersiz kriz yönetimi de eleştirildi. Sosyal mesafe kuralının bilimsel temelden yoksun olduğu, maske kullanımının etkisiz kaldığı ve yaygın karantina önlemlerinin ekonomiye zarar vererek halkın ruh sağlığında ciddi sorunlara yol açtığı ifade edildi. Ayrıca, doğal bağışıklığın göz ardı edilerek yalnızca aşılamaya odaklanıldığı vurgulandı. Komite, pandeminin ilk günlerinden itibaren sağlık yetkililerinin alternatif görüşleri dışlayarak halkın güvenini zedelediğini ve sosyal medyada farklı bakış açılarına devlet eliyle sansür uygulandığını savundu. Raporda, pandemi sürecindeki resmî açıklamalar ve medya yayınlarının büyük ölçüde sorgulanması gerektiği belirtildi.
(Ведомости, “Конгресс США обвинил Китай в распространении коронавируса”, (03.12.2024))
Ermenistan’ın KGAÖ’ye Dönüşü Neredeyse İmkânsız
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'ne (KGAÖ) dönüşlerinin giderek zorlaştığını, hatta imkânsız hale geldiğini açıkladı. Sputnik Ermenistan’ın haberine göre Paşinyan, parlamentodaki konuşmasında Ermenistan’ın artık kendisini KGAÖ dışında gördüğünü ve bu nedenle örgüt içinde alınan karar ve belgelere katılmadığını belirtti. Bu açıklamalar, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ermenistan’ın KGAÖ ile ilişkilerine dair yaptığı değerlendirmelerinin ardından gelişti. Putin, Ermenistan’ın mevcut tutumunun iç politikadaki sorunlar ve Dağlık Karabağ krizinin etkisiyle şekillendiğini, ülkenin örgütten resmi olarak çıkmadığını ancak faaliyetlere ara verdiğini ve buna rağmen KGAÖ tarafından kabul edilen tüm belgeleri desteklediğini ifade etti. Paşinyan ise Dağlık Karabağ meselesinin bu tutumla bir ilgisi olmadığını vurgulayarak, 2021 ve 2022 yıllarında Ermenistan’ın saldırıya maruz kaldığını ve bu sorunları öncelikle müttefikleriyle çözmeye çalıştıklarını dile getirdi. Şubat ayında Ermenistan’ın KGAÖ’deki faaliyetlerini askıya aldığını açıklayan Paşinyan, örgütün ülkenin egemenliğine tehdit oluşturduğunu ve üyelerinin yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda Ermenistan’ın örgütten tamamen çıkmayı değerlendirebileceğini belirtti.
(Ведомости, “Пашинян: возвращение Армении в ОДКБ почти невозможно”, (04.12.2024))
Ermenistan ve Azerbaycan Barış Anlaşmasının %90’ını Tamamladı
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Ermenistan ile Azerbaycan arasında barış anlaşması taslağının %90 oranında tamamlandığını ve tarafların son adımları atarak anlaşmayı imzalaması gerektiğini belirtti. Paşinyan, parlamentodaki konuşmasında anlaşmanın büyük ölçüde hazır olduğunu vurgularken, yeni bir gerilim için herhangi bir neden görmediğini ifade etti. Ayrıca, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'ne (KGAÖ) dönüş konusundaki soruları da yanıtlayan Paşinyan, Ermenistan’ın artık kendisini KGAÖ dışında gördüğünü ve örgüt içinde alınan karar ile belgelere katılmadığını, bu nedenle geri dönüşün neredeyse imkânsız olduğunu belirtti.
(Ведомости, “Пашинян: Ереван и Баку согласовали 90% проекта мирного соглашения”, (04.12.2024))
Lavrov, Doha Forumu’na Katılmak Üzere Katar’da
Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, 7-8 Aralık tarihlerinde Katar’ın başkenti Doha’da düzenlenecek Doha Forumu’na katılmak üzere bölgeye ulaştı. Forum kapsamında, Astana Formatının garantör ülkeleri olan İran, Türkiye ve Rusya’nın, Suriye’deki durumu değerlendirmek üzere bir toplantı yapması bekleniyor. İran Dışişleri Bakanı Abbas Irakçı, İran, Türkiye, Rusya ve Katar dışişleri bakanlarının Doha’da bir araya gelmesinin öngörüldüğünü belirtirken, Rusya Dışişleri Bakanlığı Enformasyon ve Basın Dairesi Başkanı Mariya Zaharova, toplantıya yönelik hazırlıkların sürdüğünü doğruladı. Lavrov, Katar ziyareti öncesinde Birleşik Arap Emirlikleri’nde gerçekleştirilen ve küresel siyasi meselelerin ele alındığı “Sir Bani Yas” forumuna katılmıştı. Lavrov’un Orta Doğu ziyareti, bölgedeki gerilimin tırmandığı bir dönemde gerçekleşmektedir; İsrail’in Gazze Şeridi’nde Hamas’a ve Lübnan’da Hizbullah’a yönelik operasyonları sürerken, Suriye’de Esad yönetiminin kontrolündeki bölgelere yönelik geniş çaplı askeri saldırılar başlamış bulunmaktadır.
(Ведомости, “Лавров прибыл в Катар для участия в Дохийском форуме”, (05.12.2024))
Suriye Ordusu Karşı Saldırıya Geçti
Suriye Silahlı Kuvvetleri, Hama şehrinin kenar mahallerinden saldırıya geçen ve terör örgütü olarak tanımlanan “Heyet Tahrir el-Şam” ile Özgür Suriye Ordusu’nu 20 kilometre geri püskürterek karşı saldırı başlattı. Al Mayadeen’in haberine göre, bu operasyon militanların şehre 6 kilometre kadar yaklaşmasının ardından gerçekleşti. Reuters’in aktardığına göre, İran destekli Şii milislerin ve Irak’tan sevk edilen “Badr” ve “Nuceba” harekât birliklerin katkısı, hükümet güçlerinin karşı saldırısındaki başarıda kritik rol oynadı. İran Dışişleri Bakanı Abbas Irakçi, Tahran’ın Şam yönetiminin talep etmesi durumunda Suriye’ye asker göndermeyi değerlendireceğini ve bu konuyu görüşmek üzere Moskova’ya ziyaret gerçekleştirmeyi planladığını açıkladı. Aynı zamanda İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Hüseyin Bagheri, Iraklı ve Suriyeli mevkidaşlarının yanı sıra Rusya Savunma Bakanı Andrey Belousov ile yaptığı telefon görüşmesinde, Suriye ordusuna destek için gerekli adımların atılacağını belirtti. Ancak uzmanlar, cephe hattının hâlâ istikrarsız olduğunu ve Suriye ordusunun ilerleyişinin cepheyi güvence altına almasına bağlı olduğunu vurgulamakta. Ayrıca, bölgede İran askeri varlığının artmasının İsrail hava saldırılarını tetikleyeceği ve bölgedeki gerilimi daha da tırmandıracağı öngörülmekte.
(Ведомости, “Сирийская армия контратакует джихадистов”, (05.12.2024))