Rusya, Batı Ülkeleriyle En Büyük Esir Takasını Gerçekleştirdi
1 Ağustos'ta, Türkiye'nin başkenti Ankara'da büyük bir esir takası gerçekleştirildi. Rusya, ABD, Almanya ve Belarus arasında düzenlenen bu geniş çaplı takas operasyonu, dünya basınında büyük yankı uyandırdı. Türk Milli İstihbarat Teşkilatı'nın (MİT) koordinesinde yürütülen operasyonda Batı ülkelerine 16 kişi teslim edilirken, 10 Rus vatandaşı da ülkelerine döndü. Operasyona dair ilk bilgiler İhlas Haber Ajansı (İHA) tarafından açıklandı. Beyaz Saray ise, ABD, Almanya, Polonya, Slovenya ve Türkiye'nin dahil olduğu bu operasyonu doğruladı. Takas, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 13 kişiye af çıkarması üzerine gerçekleştirildi. Öne çıkan isimler arasında The Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich, ABD'li eski deniz piyadesi Paul Whelan, Almanya vatandaşı paralı asker Rico Krieger, Rus muhalif İlya Yashin ve Rusya Federal Güvenlik Servisi subayı Vadim Krasikov yer aldı. Öte yandan ABD Başkanı Joe Biden, bu diplomatik başarıyı överken, uzmanlar takasın Rusya ile Batı arasındaki gerilimli ilişkilerde önemli bir gelişme olduğunu, ancak uzun vadede bir iyileşme sağlamayabileceğini vurguladı. Sovyetler döneminden bu yana en büyük esir takası olarak değerlendirilen bu operasyon, ilişkilerde kalıcı bir değişim yaratıp yaratmayacağı konusunda tartışmalara yol açtı.
İsrail’in Hamas Liderlerini Ortadan Kaldırmasının Sonuçları
İsrail Savunma Kuvvetleri, 1 Ağustos'ta, 13 Temmuz'da Gazze Şeridi'nde gerçekleştirilen hava saldırısında radikal Filistin grubu "Hamas"ın askeri kanadı olan İzzettin El-Kassam Tugayları Komutanı Muhammed ed-Deif'in etkisiz hale getirildiğini açıkladı. Bu açıklama, 31 Temmuz'da İran'ın başkenti Tahran'da "Hamas" siyasi büro başkanı İsmail Haniye'nin öldürülmesinin ardından düzenlenen cenaze töreni sırasında yapıldı. Ed-Deif, 1990'ların başında "Hamas"ın askeri kanadını kurmuş ve ölümüne kadar liderliğini sürdürmüştür. Onun döneminde, İsraillilere karşı intihar saldırıları dahil birçok terör saldırısı gerçekleştirilmiş ve geniş bir tünel ağı ile roket cephaneliği oluşturulmuştur. İsrail basını, Ed-Deif'in 7 Ekim 2023'te Hamas'ın İsrail'e düzenlediği ve yaklaşık 250 kişiyi rehin aldığı terör saldırısının planlayıcılarından biri olduğunu bildirmekte. İsrail Savunma Bakanı Yoav Galant, bu operasyonun "Hamas"ın çöküşünü hızlandıracağını ve teröristlerin ya imha edileceğini ya da teslim olacağını ifade etmekte. Ancak İran'ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ve üst düzey yetkililer, Haniye'nin öldürülmesine misilleme yapacaklarını açıkladı. İran’ın dini lideri Ali Hamaney'in, İsrail’e doğrudan saldırı emri verdiği bildirilmekte. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise, İran'a misilleme eylemlerinden kaçınmaları çağrısında bulunmaktadır. Bu gelişmeler ışığında, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ülkesinin radikal gruplara karşı kararlı bir şekilde mücadele edeceğini ve iç ya da dış baskılara boyun eğmeyeceğini vurguladı. Öte yandan uzmanlar, "Hamas" liderlerinin ortadan kaldırılmasının Filistinliler arasında siyasi ve ideolojik bir boşluk yaratabileceğini ve grubun destekçilerini yeni bir mücadeleye teşvik edebileceğini vurgulamakta. Ayrıca, bu tür eylemlerin İran’ın ve Hizbullah’ın İsrail’e yönelik güçlerini artırmalarına neden olabileceği de uzmanlar tarafından dile getirilmektedir.
ABD ve AB, Maduro’yu İktidarı Devretmemesi Halinde Sorumlu Tutmakla Tehdit Etmekte
ABD ve AB, Venezuela'da iktidar devri konusunda Devlet Başkanı Nicolás Maduro'ya sorumluluk uyarısında bulundu. Çek Cumhuriyeti, Belçika, Danimarka, Estonya gibi ülkelerin dış ilişkiler komitelerinin başkanları tarafından desteklenen açıklamada, Batılı hükümetler, seçimleri kazanan Maduro'yu barışçıl bir iktidar geçişi sağlamazsa sorumlu tutabileceklerini belirttiler. Açıklamada, Venezuela'daki seçimlerin ardından seçmen iradesinin yok sayılması ve halkın baskı altına alınması kınandı. Maduro'nun bağımsız bir seçim sonuçları denetimi düzenlemesi ve muhalefete yönelik baskıları durdurması çağrısında bulunuldu. Ayrıca, Maduro ile muhalefet adayı Edmundo González Urrutia arasında barışçıl ve demokratik bir iktidar geçişi sağlamak için müzakereler yapılması gerektiği vurgulandı. ABD ve diğer Batılı hükümetler, Maduro'nun Venezuela seçmenlerinin demokratik iradesini görmezden gelmeye devam etmesi durumunda onu sorumlu tutacaklarını ifade etti. 28 Temmuz'da yapılan başkanlık seçimlerinde mevcut Devlet Başkanı Maduro, oyların %51,95'ini alarak zafer kazandı, ancak sonuçlar 3 Ağustos itibarıyla tam olarak açıklanmadı. Bu nedenle, seçim sonuçları muhalefet ve bazı ülkeler tarafından tanınmadı; Arjantin, Kosta Rika, Ekvador, Gvatemala, Panama, Paraguay, Peru, Dominik Cumhuriyeti ve Uruguay'dan oluşan dokuz Latin Amerika ülkesi, bağımsız gözlemciler eşliğinde sonuçların yeniden gözden geçirilmesini talep etti. ABD ise, seçimlerin galibi olarak muhalefet adayı González'i tanımaktadır.
Birleşik Krallık’ta Göçmenlik Politikalarına Karşı Protesto
Birleşik Krallık'ta göçmenlik politikalarına karşı düzenlenen protestolar, birçok şehirde polisle çatışmalara ve ayaklanmalara dönüştü. Protestoların resmi nedeni olarak, Southport'ta üç çocuğun öldürülmesi olayı gösteriliyor. Suçun faili olduğu şüphesiyle tutuklanan genç, ailesiyle birlikte Afrika'dan Birleşik Krallık'a göç etmişti. Yeni Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, yaşananları "ultra-sağcı eşkıyalık" olarak tanımlayarak, olaylara karışanların ve özellikle internet üzerinden kışkırtma yapanların yargı önüne çıkarılacağına dair söz verdi.
Bangladeş Başbakanı İstifa Etti ve Ülkeden Ayrıldı
Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina Vecid, ülke genelinde devam eden büyük çaplı protestoların ardından görevinden istifa ederek ülkeyi terk etti. Al Jazeera'nın haberine göre, başkent Dakka’da resmi konutuna yapılan baskının ardından Hasina, bir askeri helikoptere binerek ayrıldı. 4 Ağustos'ta yoğunlaşan protestolar sırasında yaklaşık 100 kişi hayatını kaybederken, toplamda 300 kişinin ölümüne neden olan olaylar, protestocuların Dakka'ya yürüyüş çağrısı yapmasıyla doruğa ulaştı. Hasina’nın ayrıldığı haberi 5 Ağustos’ta duyurulunca, sokaklarda coşkulu kutlamalar başladı ve protestocular bu durumu "ikinci bağımsızlık" olarak nitelendirdi. General Waker-Uz-Zaman, siyasi partilerle, özellikle muhalefetteki Bangladeş Milliyetçi Partisi (BNP) ile müzakerelere başladığını açıkladı ve geçici bir hükümetin kurulacağını duyurdu. Temmuz ayında başlayan protestolar, başlangıçta öğrenci hareketi olarak başlamış, ancak tüm ülkeye yayılmıştı. Protestocular, 1971 bağımsızlık savaşı gazilerinin aile üyelerine devlet görevlerinin yüzde 30'unun ayrılmasını öngören kota sistemine karşı çıkıyor ve hükümeti işsizlikle mücadelede yetersiz kalmakla suçluyordu. Hasina’nın istifasını talep eden bu protestolar, şiddetli ayaklanmalara dönüşmüş ve ülke genelinde sokağa çıkma yasağı ilan edilerek mobil internet erişimi sınırlandırılmıştı.
Ukrayna, Batı Afrika Ülkelerinin Hükümetleriyle Çatışma içine Girdi
Ukrayna'nın Batı Afrika ülkeleriyle ilişkileri, son dönemde yaşanan diplomatik krizle gündeme geldi. Ukrayna'nın Mali'deki isyancılara yardım ettiği iddiaları, Ukrayna Savunma Bakanlığı İstihbarat Baş Müdürlüğü’nün (GUER MO) açıklamalarıyla alevlendi. 29 Temmuz'da Ukrayna televizyonu Suspilne’de yayımlanan bir röportajda, GUER MO yetkilisi Andriy Yusov, Ukrayna'nın Tuareg isyancılara, Rusya'nın Wagner Grubu ve Mali hükümet güçlerine karşı askeri operasyonlarda bilgi sağladığını ifade etti. Bu açıklamalar Mali hükümetinin sert tepkisine yol açtı; Eski Mali Başbakan Vekili Abdoulaye Maïga, bu yardımları uluslararası terörizmi destekleme olarak niteledi. Ayrıca, Ukrayna'nın Senegal, Gine, Gine-Bissau, Fildişi Sahili ve Liberya’daki büyükelçisi Yuriy Pivovarov'un sosyal medya paylaşımları da Mali yetkilileri tarafından eleştirildi. Ukrayna, suçlamaların asılsız olduğunu ve Mali'nin diplomatik ilişkileri koparmasının aceleci bir karar olduğunu belirterek durumun düzeltilmesi için açıklama yaptı. Bu gelişmeler, Ukrayna'nın Afrika'daki stratejik hedeflerini zora sokan bir diplomatik sorun olarak değerlendiriliyor.
Şoygu, İran ve Azerbaycan’ı Ziyaret Etti
Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu, 6 Ağustos'ta Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. Görüşmede, güvenlik, ulaştırma, enerji ve askeri teknik alanlar başta olmak üzere çeşitli ikili anlaşmalar ele alındı. Aliyev, Rusya ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin Güney Kafkasya'nın güvenliği için önemli olduğunu vurgularken, Şoygu ise “Kuzey-Güney” uluslararası ulaşım koridorunun geliştirilmesine dikkat çekti. Şoygu ayrıca, İran'da yeni seçilen Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile Tahran'da bir araya gelerek, İran-İsrail arasındaki gerginlik üzerine görüşmelerde bulundu.
ABD ve Avustralya Yeni Uzun Menzilli Füzeler Üretiyor
Amerika Birleşik Devletleri ve Avustralya, yüksek hassasiyetli GMLRS (Guided Multiple Launch Rocket System) ve yeni Precision Strike Missile (PrSM) füzelerinin ortak üretimi konusunda anlaşmak üzere. ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, bu gelişmeyi Annapolis'te yapılan 2+2 formatındaki görüşmelerin ardından açıkladı. Anlaşmaya göre, 2025 yılına kadar Avustralya'da GMLRS füzelerinin üretimine başlanacak ve PrSM'nin üretimi, temini ve geliştirilmesi desteklenecek. GMLRS füzeleri 80 km menzil sunarken, PrSM füzeleri 500 km'yi aşan menzil kapasitesine sahip. Ayrıca, ABD'nin Avustralya'daki askeri varlığını rotasyonel olarak genişletme planları bulunmaktadır. Bu durum, ABD'nin Çin'e karşı stratejik saptırma çabalarını ve kendi maliyetlerini azaltma stratejilerini yansıtmaktadır. Çin ile ilgili gerilimler devam ederken, ABD ve Avustralya'nın işbirliği, bölgedeki güç dengesini etkilemeyecek şekilde, daha çok Amerika'nın askeri maliyetlerini azaltma ve Avustralya'daki pazar avantajını artırma amacı gütmekte.
Kursk Bölgesi'ndeki Savaşın Üçüncü Günü
Üçüncü gününe devam eden çatışmada, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin Kursk bölgesine yaptığı saldırılar sınır bölgelerinde yoğunlaşmış durumdadır. Rusya'nın "Kuzey" birlikleri ve Rusya Federasyonu Federal Güvenlik Servisi, sınırdaki Sudzhansky ve Korenyevsky bölgelerinde Ukrayna'nın 22. ve 25. mekanize tugayları ile terörle mücadele birimlerine karşı operasyonlar gerçekleştirmektedir. Rus Savunma Bakanlığı, Ukrayna'nın Darievka köyündeki canlı güç ve teçhizatına yönelik etkili bir saldırı düzenlendiğini açıkladı. Ayrıca, 7 Ağustos'ta bölgedeki bir manastırın hava saldırısında yıkıldığı ve 17 kişinin tahliye edildiği bildirildi. Çatışmalarda toplamda 66 kişi yaralandı ve dört sivil hayatını kaybetti. Kursk bölgesinde yaklaşık 3.000 kişi tahliye edilirken, tahliye edilenlere 10.000 ruble ödeme yapılacağı açıklandı. Ukrayna'nın bu saldırısının müzakerelerdeki pozisyonları güçlendirmek için yapıldığı iddia edilirken, AB ve ABD'nin Ukrayna'ya olan desteklerini sürdüreceği belirtildi. Rusya'nın bölgesel durumu değerlendiren uzmanlar, bu tür saldırıların savaşın genel gidişatını büyük ölçüde değiştirmeyeceğini öngörmektedir.
Rusya, İsrail'i Sivil Hedeflere Saldırılardan Kaçınmaya Çağırdı
Rusya, İsrail'i sivil hedeflere saldırılardan kaçınmaya davet etti. Rusya Dışişleri Bakanlığı Enformasyon ve Basın Dairesi Başkanı Mariya Zaharova, İsrail'in Gazze'deki bir okula düzenlediği hava saldırısına tepki gösterdi. Zaharova, saldırı sırasında okulda 2000'den fazla mültecinin bulunduğunu ve saldırının 100'den fazla kişinin ölümüne, birçok kişinin yaralanmasına ve bazı kişilerin enkaza gömülmesine neden olduğunu belirtti. Rusya, ölenlerin ailelerine başsağlığı dileyerek, uluslararası insani hukuk kurallarına uyulması gerektiğini vurguladı. Zaharova, Gazze'deki sivil halkın hedef alındığı bu tür saldırıların sistematik bir şekilde gerçekleştiğini ve İsrail'in sivil hedeflere saldırmaktan kaçınmasını talep etti. Ayrıca, son bir ayda 13 mülteci merkezinin hedef alındığını belirterek, bu tür trajedilerin uluslararası çabaları zedelediğini ve çatışmanın sona erdirilmesi sürecini olumsuz etkilediğini ifade etti. Zaharova, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ve Genel Kurulu'nun kararlarının derhal uygulanması gerektiğini belirterek, uzun vadeli bir ateşkese ve insani yardımın sağlanmasına zemin hazırlanmasını talep etti. İsrail ise, Gazze'deki okulda düzenlenen saldırının, Hamas'ın komuta merkezi olarak kullandığı bir hedefe yönelik olduğunu ve sivil zararını en aza indirmek için çeşitli önlemler alındığını açıkladı.
Sırbistan'da Lityum Madenciliğine Karşı Protesto
10 Ağustos'ta Belgrad'da düzenlenen protestoda, Rio Tinto Group'un Sırbistan'da lityum madeni açma planlarına karşı çıkan halk bir araya geldi. Protestocular, ülkede lityum ve bor madenciliğine yasak getirilmesini talep etti. "Не дамо Джадар" derneği başkanı Zlatko Kokanović, talepler karşılanana kadar blokajların süreceğini belirtti. Yerel kaynaklara göre, göstericiler Belgrad'daki iki tren garı ile Prokop ve Yeni Belgrad istasyonlarını kapattı. Kokanović, protestocuların üç ila beş tren istasyonunu daha kapatma potansiyeline sahip olduğunu ifade etti. İçişleri Bakanı Ivica Dačić, yasa dışı eylemlere karşı cezai ve idari yaptırım uygulanacağını açıklarken, polis protestoya 24.000 ila 27.000 kişinin katıldığını açıkladı. Bloomberg ise katılımcı sayısını 40.000 olarak ifade etti. Dačić, 11 Ağustos'ta polis güçlerinin protestocuların işgal ettiği tren istasyonlarının yeniden açıldığını bildirdi.
Pezeşkiyan, Kabine Listesini Meclise Sundu
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, 11 Ağustos'ta Telegram kanalında yeni hükümet için 19 bakan adayı listesini Meclis'e sundu. Pezeşkiyan, ayrıca İran Stratejik İşlerden Sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcılığı için yeni bir pozisyon tanımlayarak bu göreve eski Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif'i atadı. Zarif'in atanması Meclis onayı gerektirmezken, Pezeşkiyan'ın bakan adaylarının "parlamento süzgecinden" geçmesi gerekiyor ki bu süreç zorlu olabilir. Pezeşkiyan'ın adayları arasında Dışişleri Bakanı olarak Abbas Irakçi, Savunma Bakanı olarak Aziz Nasirzadeh ve İçişleri Bakanı olarak Eskandar Momeni bulunuyor. Ayrıca Petrol Bakanı olarak eski Bakan Yardımcısı Mohsen Paknejad, Eğitim Bakanı olarak Alireza Kazemi, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Bakanı olarak Sayyid Sattar Hashemi ve Sağlık Bakanı olarak Mohammad Reza Zafarkandi önerildi. Yeni kabinede sadece bir kadın aday, Farzaneh Sadegh, İran Yol ve Kentleşme Bakanı olarak gösterildi. Uzmanlar, Pezeşkiyan'ın önerdiği hükümetin genel anlamda reformist olarak nitelendirilebileceğini, ancak Meclis onayı sonrasında muhalif adayların elenebileceğini ve hükümetin, Ali Hamaney'in belirlediği stratejik doğrultuda ilerleyeceğini belirtmekte.
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas Moskova'yı Ziyaret Ediyor
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, 12 Ağustos'ta Moskova'ya yaptığı ziyarette 13 Ağustos'ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir görüşme gerçekleştirecek. Görüşmede, Gazze'deki savaş ve Filistin meselesinin çözümüne yönelik Orta Doğu'daki gelişmeler ele alınacak. Abbas, Rusya'nın bu süreçteki rolünü ve bölgedeki mevcut durumu Putin ile tartışmayı planlamakta. Filistin'in Rusya Büyükelçisi Abdel Hafiz Nofal'e göre Abbas, Moskova'daki Arap ülkeleri büyükelçileriyle de görüşecek. Ardından Abbas, 14 Ağustos'ta Türkiye'yi ziyaret ederek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Filistin-İsrail çatışması üzerine görüşmeler gerçekleştirecek.
Demokrat Parti, ABD'de Yahudi Seçmen Desteğini Yeniden Kazanmaya Çalışmakta
Demokrat Parti, Kongre seçimlerinde kilit rol oynayan Yahudi seçmen desteğini yeniden kazanmaya çalışmakta. 2016'da eski Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, Yahudi seçmenlerin %24'ünün, 2020'de ise %30'unun oyunu almıştır. Ancak, 2024 Haziran'ında yapılan bir ankete göre, Yahudi asıllı Amerikalıların %67’si Biden'ı desteklerken, sadece %26’sı Trump’a oy vereceği belirtilmekte. Bununla birlikte, Demokrat Parti, Gazze’de savaşın başladığı 7 Ekim’den bu yana, her zaman Demokratları destekleyen iki grup seçmenle sorun yaşamaktadır: etnik Araplar ve Yahudiler. Araplar, ABD'nin İsrail’e askeri destek vermesinden memnun değilken, Yahudiler bazı Demokrat destekçilerin İsrail’e yönelik radikal söylemlerinden dolayı öfkeli. Uzmanlar, Yahudi seçmenlerin özellikle Kongre seçimlerinde etkili olduğunu vurgularken, Trump’ın danışmanlarından biri olan John McLaughlin, Yahudi desteklerinin Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi seçimlerindeki şanslarını artıracağını belirtmekte. Öte yandan, Harris’in kampanyası, bu destekleri kazanmak amacıyla stratejisini yeniden şekillendirmekte ve bu bağlamda 12 Ağustos’ta daha önce Ulusal Güvenlik Konseyi’nde Orta Doğu bölgesi konusunda kıdemli danışman olarak görev yapan Ilan Goldberg’i görevlendirdi. Ancak uzmanlar, bu girişimlerin Harris’in destekçileri arasında çatışmalara yol açabileceğini belirtmekte.
İrkutsk Oblastı Bölgesi'nde Tu-22M3 Uçağı Düştü
Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı, İrkutsk Oblastı bölgesinde bir Tupolev Tu-22M stratejik bombardıman uçağının düştüğünü açıkladı. TASS'ın Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı'na dayandırdığı habere göre, mürettebat paraşütle atladı ve hayati tehlikeleri bulunmuyor. Bakanlığa göre, uçak ıssız bir alana düştü ve yerde herhangi bir tahribat gözlemlenmedi. İlk belirlemelere göre, kazanın teknik arızadan kaynaklandığı bildiriliyor. İrkutsk Valisi Igor Kobzev, olayın Cheremkhovsky Bölgesi, Mihaylovka köyü yakınlarında meydana geldiğini ve dört pilotun da bulunduğunu doğruladı. Olay yerinde gerekli yetkililerin bulunduğunu belirten Kobzev, halkı paniğe kapılmamaya çağırdı. Son iki ayda, Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı, planlanmış eğitim uçuşlarında iki Suhoy Su-34 avcı bombardıman uçağının da düştüğünü bildirmişti; bunlardan biri 27 Temmuz’da Volgograd Oblastı bölgesinde, diğeri ise 11 Haziran’da Kuzey Osetya-Alanya'nın dağlarına düşmüştü. Her iki kazada da teknik arızanın neden olduğu öne sürülmüştür.(Ведомости, “В Иркутской области потерпел крушение Ту-22М3”, (15.08.2024))
Gazze Şeridi'nde Ateşkese Yönelik Görüşmeler Yeniden Başlıyor
Gazze'de ateşkes için müzakereler yeniden başlatıldı. Hamas, görüşmelere Rusya, Türkiye ve Birleşmiş Milletler'in dahil edilmesini talep ederken, İsrail sadece ABD, Katar ve Mısır'ın arabuluculuğunu kabul etmekte. Hamas temsilcisi Osama Hamdan, görüşmelerin yalnızca İsrail askerlerinin Gazze'den çekilmesi konusunda net zaman çizelgeleri belirlenerek ilerlemesi gerektiğini belirtti. Rusya'nın arabulucu rolü oynamasının zor olduğunu ifade eden uzmanlar, Moskova'nın “Hizbullah” ve “Hamas” ile olan temaslarının avantaj sağlayabileceğini öne sürmekte. Hamas, İsrail'i müzakereleri uzatmakla suçlarken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise Hamas'ı ateşkes yol haritasına 29 ek madde getirmekle suçlamakta. Tel Aviv, Filistinlilerin Gazze'nin kuzeyine geri dönmesini ve bazı tutukluların serbest bırakılmasını veto etmeyi talep etmekte. Ayrıca, İran'ın İsrail'e karşı saldırı tehdidi ve bu saldırının sorumlusunu İsrail olarak ilan etmesi, müzakerelerin yeni bir risk altına girmesine yol açabilmektedir. Hamas'ın İsrail ile anlaşmaya varma niyetinde olduğu belirtilse de Netanyahu'nun sert tutumu barış sürecinin önündeki engeller arasında yer almaktadır.
Ramazan Kadirov, Tesla Cybertruck'ı Özel Operasyon Bölgesine Göndermekte
Çeçenistan Cumhurbaşkanı Ramazan Kadirov, Elon Musk'tan aldığı Tesla Cybertruck'ı özel operasyon bölgesine göndereceğini duyurdu. Kadirov, aracın üstün hız ve dayanıklılık özelliklerine dikkat çekerek, operasyon bölgelerinde büyük fayda sağlayacağını belirtti. Tesla'nın yeni modelinin "Cyber Beast" olarak adlandırılmasını gerektiren niteliklere sahip olduğunu vurgulayan Kadirov, Musk'ı Çeçenistan'a davet etti ve Rusya'nın dışişleri bakanlığının bu ziyaretle ilgili olumsuz bir görüş bildirmeyeceğini umduğunu ifade etti. Öte yandan, Ulusal Karayolu Trafiği Güvenliği İdaresi'nin raporuna göre Tesla, 2024 model Cybertruck'lar için pedalda sorun yaşanması nedeniyle bir geri çağırma gerçekleştirdi ve Ağustos ayında ABD'nin Teksas eyaletinde ilk ölümcül kaza raporunun ortaya çıktığı bildirilmişti. Buna karşın Elon Musk, aynı zamanda SpaceX'in kurucusu olup, şirketinin Starlink uydu iletişim sistemlerinin Ukrayna Silahlı Kuvvetleri tarafından özel operasyon bölgesinde aktif olarak kullanılmaktadır.
Vladimir Putin'in 2024 Yılına Ait Yurt Dışı Ziyaretleri
2024 yılında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yurtdışındaki ziyaretleri devam etmekte. 18 Ağustos'ta Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye yapacağı ziyaret, 7 Mayıs 2024'teki ikinci döneminin ardından gerçekleştirdiği yedinci yurtdışı gezisi olacak. Putin, ilk ziyaretini 16-17 Mayıs'ta Çin Halk Cumhuriyeti'ne yaparak Pekin'de Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile bir araya geldi ve Harbin'i ziyaret etti. 23-24 Mayıs'ta Belarus'un başkenti Minsk'e giderek Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko ile stratejik ortaklık konularını görüştü. 26-28 Mayıs'ta Özbekistan'a resmi bir ziyaret gerçekleştirdi ve Taşkent'te Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile "Yeni Özbekistan" (New Uzbekistan Park) parkını gezdi. 18-19 Haziran'da Kuzey Kore'yi ziyaret ederek Kuzey Kore Ulusal Lideri Kim Jong-Un ile kapsamlı stratejik ortaklık anlaşması imzaladı. Aynı günlerde Vietnam'ı da ziyaret eden Putin, Vietnam Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri Nguyễn Phú Trọng ile işbirliği belgeleri imzaladı ve stratejik ortaklığı güçlendirme yönünde bir ortak açıklama gerçekleştirildi. 3-4 Temmuz'da Kazakistan'ın Astana şehrine yaptığı ziyaret sırasında, Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) devlet başkanları zirvesine katıldı ve çeşitli ikili görüşmeler gerçekleştirdi.
Putin ve Aliyev, Zuğulba Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda Görüşme Gerçekleştirdi
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 18 Ağustos'ta Azerbaycan'ın "Zuğulba" Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda bir araya geldi. Görüşmede iki lider, uluslararası ve bölgesel konuları değerlendirdi. Aliyev, Rusya ve Azerbaycan arasındaki işbirliğinden memnuniyetini dile getirerek, iki ülke arasındaki stratejik ortaklık anlaşmasının başarıyla uygulandığını belirtti. Putin ise Azerbaycan'ın gelişiminden duyduğu memnuniyeti ifade ederek, iki ülkenin enerji, sanayi, ulaşım ve lojistik gibi birçok alanda işbirliği yapabileceğini vurguladı. Ayrıca, Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki barış sürecine katkıda bulunma niyetini ifade eden Putin, Azerbaycan'daki Rus dilinin ve eğitim kurumlarının gelişiminden dolayı minnettarlığını belirtti. Putin, Azerbaycan ziyaretinin ardından Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile görüşeceğini açıkladı.
Narendra Modi, Ukrayna'yı İlk Kez Ziyaret Ediyor
Hindistan Başbakanı Narendra Modi, 21-22 Ağustos tarihlerinde Polonya’yı ziyaret ettikten sonra 23 Ağustos’ta Ukrayna'ya yapacağı tarihi ziyaretle ilgili detayları açıkladı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin davetiyle gerçekleştirilecek bu ziyaret, Modi'nin 1991'den bu yana Ukrayna'ya yaptığı ilk resmi ziyarettir. Hindistan Dışişleri Bakanlığı Batı İşlerinden Sorumlu Sekreteri Shri Tanmaya Lal, ziyaretin ekonomik, kültürel ve savunma alanlarında iki ülke ilişkilerini değerlendirmek için önemli olduğunu belirtti. Modi ve Zelenski daha önce Haziran ayında G7 Zirvesi'nde bir araya gelmişti. Modi'nin ziyaretinin, devam eden Ukrayna krizini de kapsayacak şekilde, Zelenski ile bu konuda görüşmelere odaklanacağı ifade edildi. Hindistan'ın, Ukrayna krizinin çözümü için diplomatik çözümleri desteklediği ve Ukrayna'ya insani yardım göndermeye devam ettiği vurgulandı. Buna karşın, Hindistan'ın bu ziyaretle ilgili bir barış planı hazırlamadığı ve sadece çatışmanın sona ermesini talep ettiği belirtilmekte.
Vladimir Putin, Kafkasya'yı Ziyaret Etti
20 Ağustos'ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi'ndeki üç bölgeyi ziyaret etti: Kabardino-Balkarya, Kuzey Osetya-Alanya ve Çeçenistan. Putin, 2008'den bu yana ilk kez Beslan'daki Okul No. 1'i ziyaret etti; burada 20 yıl önceki terör saldırısında 334 kişi hayatını kaybetmişti. Okulun spor salonunda, terör saldırısında hayatını kaybedenlerin fotoğraflarının yer aldığı bir anıt duvarı bulunmaktadır. Putin ve Kuzey Osetya-Alanya Cumhurbaşkanı Sergey Menyaylo, Kuzey Osetya'daki "Melekler Şehri" mezarlığını ziyaret ederek, saldırıda eğitim kurumuna baskın düzenleyen Alpha ve Vympel özel kuvvetlerinin kahramanları anısına saygı duruşunda bulundu. Ayrıca, Beslan'daki terör mağdurları derneği "Beslan Anneleri" ile görüştü ve iki yıl önce açılan "Altair" çocuk yetenek gelişim merkezini ziyaret etti. Çeçenistan'da ise, Putin Cumhurbaşkanı Ramzan Kadirov tarafından karşılandı, Peygamber İsa Camii'nde müftü Salah Mezhiev ile görüştü ve Vladimir Putin'in adını taşıyan Rusya Özel Kuvvetler Üniversitesindeki eğitimleri inceledi. Kabardino-Balkarya'da ise, meyve ve sebze üretimi yapan "Agro 07" tarım işletmesini gezerek bölgenin tarım başarısını değerlendirdi.
Büyük Britanya, Rekor Sayıda Göçmeni Sınır Dışı Edeceğini Açıkladı
Birleşik Krallık, İşçi Partisi lideri Keir Starmer'ın önderliğinde, altı ay içinde yasa dışı göçmenlerin sınır dışı edilmesini 2018'den bu yana en yüksek seviyeye çıkarmayı taahhüt etti. İçişleri Bakanı Yvette Cooper, sınır güvenliğini güçlendirmek için 100 Ulusal Suç Ajansı Araştırma personelinin görevlendirileceğini ve bu personelin suç çeteleri ve tehlikeli deniz yoluyla göçmen geçişlerini engelleyeceğini açıkladı. Ayrıca, yasadışı göçmen çalıştıran işverenlere yaptırımlar uygulanacağı duyuruldu. Hedef, Birleşik Krallık'tan 14.389 kişinin sınır dışı edilmesi olarak belirlenmiştir. Ancak, Starmer'ın kampanya sürecinde göçmen kaçakçılığıyla mücadeleye verdiği önemin ardından, göçmen karşıtı tutum daha da sertleşmiştir. Southport'ta düzenlenen saldırıda üç çocuğun ölmesi sonrası göçmen karşıtı gösteriler ve ayaklanmalar patlak vermişti. Gösterilere katılan 1000'den fazla kişi gözaltına alınmıştı. Buna karşın, 10 yıldan fazla bir süredir her Birleşik Krallık hükümetinde göçmen sayısını azaltma vaatleri bulunmasına rağmen, Brexit (Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden ayrılması) sonrasında göçmen sayısında önemli bir azalma yaşanmadı. Şu anda İşçi Partisi hükümeti sınır kontrolünü sıkılaştırmaya çalışmakta, ancak bu önlemlerin etkinliği konusunda net bir değerlendirme yapmak için erken olduğu düşünülmektedir. Uzmanlar, İşçi Partisi'nin göçmenlerle ilgili politikalarının belirsiz olduğunu ve iç parti dinamiklerinin sert önlemler alınmasını engellediğini belirtmektedir.
Narendra Modi Kiev'i Ziyaret Etti
Hindistan Başbakanı Narendra Modi, 23 Ağustos'ta, iki ülkenin tarihinde bir ilk olarak resmi bir ziyaret için Ukrayna'ya gitti. Polonya'dan trenle Kiev'e gelen Modi, Ukrayna Ulusal Bayrak Günü'nde ülkeye adım attı. Ziyareti sırasında Hindistan'ın Rusya-Ukrayna Savaşı'na dair tarafsız duruşunu yineledi ve ülkesinin Ukrayna’ya “dost” ve “ortak” olarak yaklaştığını belirtti. Modi, çatışmanın özellikle çocuklar üzerindeki yıkıcı etkilerine dikkat çekerek Hindistan'ın insani yardım odaklı tutumunu vurguladı. Kiev'de Mahatma Gandhi'nin anıtını ziyaret eden Modi, barış ve uyuma verdiği önemi dile getirdi. Ayrıca, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile görüşen Modi, önceki Moskova ziyaretinde Vladimir Putin ile yaptığı müzakereleri de gündeme getirdi, ancak Hindistan’ın resmi bir arabuluculuk rolü üstlenmeyeceğini ve barış planları sunmayacağını ifade etti. Ziyaret sırasında yalnızca insani yardım, tarım, sağlık ve kültür alanlarında anlaşmalar imzalanırken, Modi Zelenski'yi Hindistan'a davet etti. Hindistan'ın barış çabalarına katkı sunmaya hazır olduğunu belirten Modi, arabuluculuk rolünü üstlenmeyeceğini yineledi. Uzmanlar, Hindistan’ın bu tutumunun Moskova ile olan güçlü ekonomik ilişkilerden çok stratejik bir dengeleme anlayışına dayandığını ifade etmekte.
Dünyada Komünist Faaliyetlerin Yasaklanması
Komünist partilerin dünya genelinde yasaklanması, ideolojik çatışmalar ve siyasi baskıların etkisiyle şekillenen bir süreçtir. ABD'de 24 Ağustos 1954'te yürürlüğe giren yasa, komünist faaliyetleri tamamen denetim altına almayı hedeflemiş, Komünist Parti'yi seçimlere katılmaktan ve anayasal haklardan mahrum bırakmıştır. Bu yasa, "kızıl tehlike" olarak bilinen komünizm korkusunun bir parçası olarak ortaya çıkmıştır. Benzer şekilde, İtalya'da Benito Mussolini'nin faşist rejimi 1926'da komünist partiyi yasaklamış, Almanya'da ise 1933'te Nazi yönetimi komünistlere baskı uygulamış, 1956'da Batı Almanya'da parti yeniden yasaklanmıştır. Arjantin, Şili ve Paraguay gibi Latin Amerika ülkelerinde komünist partiler, askeri darbeler ve baskıcı rejimlerle karşı karşıya kalmış; ancak demokratikleşme süreçleriyle birlikte yeniden yasal statü kazanmışlardır. Bugün İran, Tayland, Endonezya, Ukrayna ve Baltık ülkelerinde komünist partilerin faaliyetleri hâlâ yasaktır.
2024 Rusya Seçimleri Hakkında
Rusya’da 6-8 Eylül tarihleri arasında düzenlenecek olan 2024 Rusya seçimlerinde (ЕДГ), 83 bölgede yaklaşık 4 bin seçim yapılacak ve 35 binden fazla milletvekili ile belediye başkanlığı görevi doldurulacak. Toplamda 57 milyon seçmen oy kullanabilecek. 21 bölgede vali seçimleri yapılırken, 4 bölgede bölgesel meclis üyeleri, başkanın önerisiyle seçilecek. Rusya Federasyonu Devlet Duması ve yerel meclisler için de milletvekili seçimleri gerçekleştirilecek. Ayrıca, 9 bin 34 bağımsız aday seçimlerde yarışacak. Çoğu bölgede oy kullanma süresi 3 gün olarak belirlendi.
(Ведомости, “ЕДГ-2024: когда проходит и кого выбирают”, (25.08.2024))
Fransa'da Pavel Durov'un Adli Soruşturması Hakkında Bilinenler
Telegram'ın kurucusu Pavel Durov, 24 Ağustos'ta Paris–Le Bourget Havaalanı'nda Bakü'den geldikten sonra gözaltına alındı. Durov'un Paris'te bir akşam yemeği olduğu belirtilmekte. Durov, özel jetinden inmeden önce hava polisleri tarafından durdurularak gözaltına alındı ve geceyi gözaltında geçirdi. Fransız yetkililer, Durov'u çocuk suçlarıyla ilgili bir soruşturma kapsamında soruşturmaktadır. Durov'un işlediği suçlar arasında dolandırıcılık, uyuşturucu ticareti ve çevrim içi zorbalık gibi çeşitli suçlar yer almaktadır. Nitekim Fransa'da, Durov'un Telegram platformunun kötüye kullanımına ilişkin yetkililerle işbirliği yapmadığı gerekçesiyle suçlandığı ve bu durumun suçların işlenmesinde dolaylı yoldan suç ortaklığı olarak değerlendirilebileceği belirtilmektedir. Fransız yetkililer, 26 Ağustos'ta basın açıklaması yapmayı planlamakta olup, Durov'un, gözaltına alındıktan sonra en geç 24 saat içinde mahkemeye çıkarılması beklenilmekte. Ayrıca, Paris’te Rus konsolosluğu, Durov'un konsolosluk erişimi için Fransız yetkililerle temasa geçtiği, ancak henüz bir yanıt alınamadı belirtilmektedir.
Ukrayna, 2024'ten Sonra Rusya ile Gaz Transit Anlaşmasını Devam Ettirmeyecek
Ukrayna, 2024'ün sonuna kadar geçerli olan Rusya ile gaz transit anlaşmasını devam ettirmeyeceğini açıkladı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, bu konuda kesin bir karar aldıklarını ve Rusya ile anlaşmanın devam etmeyeceğini belirtti. Ancak Avrupa'dan diğer işletmelerden gelen gaz transit tekliflerini değerlendirebileceklerini ifade etti. 2019'da imzalanan anlaşma kapsamında, Ukrayna'nın Rus gazını yıllık belirli miktarlarda taşıması ve Rusya'nın bu hizmet için yaklaşık 1,25 milyar dolar ödeme yapması öngörülmüştü. Rusya'nın en büyük şirketi ve dünyanın en fazla doğal gaz çıkaran kuruluşu Gazprom'un Avrupa'ya yaptığı gaz ihracatının yarısı Ukrayna üzerinden gerçekleştirilmektedir. 2023'te bu güzergâh üzerinden 14,6 milyar metreküp gaz taşınmıştır. Gazprom'un Ukrayna üzerinden elde ettiği yıllık gelir, 5,3-6 milyar dolar arasında değişmekte olup, bu rakam ihracat vergileri sonrası 3,7-4,2 milyar dolara düşmüştür.
Google'ın Rus Medyasına Karşı Açtığı Davanın İlk Duruşması Gerçekleştirilecek
Amerika Birleşik Devletleri'nde Google'ın Rus medyası hakkında açtığı davanın ilk duruşması 28 Ağustos'ta Kaliforniya'nın San Jose şehrinde gerçekleştirilecek. Google, Rusya'nın RT “Russia Today”, Spas “СПАС” ve Tsargrad TV “Царьград ТВ” televizyonlarının YouTube kanallarını yeniden aktif hale getirmesine karşı uluslararası yargı yetkisini sınırlamak ve bu tür anlaşmazlıkların yalnızca ABD ve İngiltere'de çözülmesini talep etmektedir. Kuruluş, uluslararası şirketlerin ABD dışında Google'a karşı dava açmasının engellenmesini ve yabancı mahkemelerin kararlarının uygulanmasını önlemeyi amaçlamaktadır. Rus medyası, Türkiye, Güney Afrika, Meksika gibi birçok ülkede Google aleyhine dava açmış olup, çeşitli ülkelerdeki mahkemeler tarafından davalar sonuçlandırılmaktır. Google'ın talebi üzerine, Amerikan ve İngiliz mahkemeleri, Rus mahkemelerinin verdiği kararların ABD'de uygulanabilirliğini inceleyecektir. Uzmanlar, Google'ın bu hamlesinin uluslararası yargı yetkisi ve ulusal yasalar açısından önemli sonuçlar doğurabileceğini belirtiyor.
Putin, 3 Eylül'de Resmi Ziyaret Kapsamında Moğolistan'ı Ziyaret Edecek
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 3 Eylül’de resmi ziyaret kapsamında Moğolistan’a gidecek. Kremlin’den yapılan açıklamaya göre, Moğolistan Cumhurbaşkanı Uhnaagiyn Hürelsüh tarafından davet edilen Putin, ziyareti sırasında Moğolistan Parlamentosu (Büyük Khural) Başkanı Dashzegviin Amarbayasgalan ve Moğolistan Başbakanı Luvsannamsrain Oyun-Erdene ile görüşmelerde bulunacak. Ziyaretin ana gündem maddeleri arasında Rusya-Moğolistan stratejik ortaklığının gelecekteki gelişimi, güncel uluslararası ve bölgesel meseleler ile iki ülke arasında imzalanacak anlaşmalar yer almaktadır. Ayrıca, Putin’in SSCB-Moğolistan Halk Cumhuriyeti ile Japon İmparatorluğu-Mançu İmparatorluğu arasında 11 Mayıs - 16 Eylül 1939 tarihleri arasında meydana gelen sınır çatışmasında kazandığı Halhin Gol Muharebesi Zaferi’nin 85. yıldönümüne yönelik etkinliklere katılması planlanmaktadır. Hürelsüh, Putin’i Ekim 2023’te Çin’deki toplantıda davet etmiş olup, liderler 3 Temmuz’da Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Zirvesi’nde tekrar bir araya gelmiştir. Putin, ziyaret sırasında enerji işbirliğinin genişletilmesini ve özellikle hidrokarbonlar ile elektrik enerjisi alanlarındaki işbirliğini ele almayı planladıklarını belirtti.
Macron ve Vučić Belgrad'da Buluştu
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un 30 Ağustos'ta Sırbistan'ın başkenti Belgrad'a yaptığı iki günlük ziyaret önemli anlaşmalarla sonuçlandı. Macron ve Sırbistan Devlet Başkanı Aleksandar Vučić, ekonomi, sosyal ve insani alanlarda 12 ikili anlaşma imzaladılar. Bu anlaşmaların en dikkat çekeni, Sırbistan'ın tarihindeki ilk Fransız savaş uçakları olan 12 adet Rafale savaş uçağı alımını öngören sözleşme oldu. Bu anlaşmanın değeri 3 milyar Euro’ya kadar çıkabilmektedir. Sırbistan, mevcut Mikoyan MiG-29 uçakları yerine Rafale'leri kullanmayı planlamaktadır. Macron'un ziyaretinde ayrıca nükleer enerji ve stratejik hammaddeler, özellikle lityum üzerine de anlaşmalar imzalandı. Fransa'nın nükleer enerji konusundaki liderliği ve Sırbistan'ın lityum kaynakları, gelecekteki işbirliğinde önemli rol oynayacağı öngörülmektedir. Macron'un ziyaretinin siyasi boyutu da dikkat çekmekte olup, Fransa Cumhurbaşkanı, Sırbistan’ın Avrupa Birliği üyeliğini ve Batı ile ortak hareket etme gerekliliğini vurgulamıştır. Ayrıca, Sırbistan'ın Rusya'ya karşı yaptırım uygulama isteğini reddettiğini belirten Vučić, ülkesinin bağımsız kararlar aldığını ve bu konuda kendisini açıklama zorunluluğu hissetmediğini ifade etti.
Kursk Bölgesindeki Durumun 26. Gününe Dair Bilgiler
Kursk Oblast bölgesindeki çatışmalar 26. gününde devam etmektedir. Sırbistan sınırındaki bölgelerde Rus ve Ukrayna askerleri arasında süren çatışmalarda, son 24 saatte Rus güçleri altı Ukrayna saldırısını püskürttü ve Ukrayna'ya ait iki zırhlı araç ile diğer araçları imha etti. Ukrayna'nın kayıpları 30 ölü ve yaralı ile sınırlı kalırken, Rus askerleri 15 yerleşim yerindeki düşman güçlerini hedef aldı. Çatışmaların bölgedeki etkileri sürerken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bölgedeki sosyal sorunları ve askeri durumu yakından takip etmektedir. Ayrıca, Kursk Oblast bölgesinde terörle mücadele kapsamında yeni bir savunma birliği kurulacağı ve bu birliğe, liseye giden öğrencilerin ebeveynlerinin de katılabileceği bilgilendirildi. Buna ek olarak, güvenli bölgelere 182 kişi tahliye edilirken, insani yardım ve gerekli malzemeler bölgedeki ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmaktadır. Son günlerde yapılan yardımlarla bölgedeki yaşam koşullarının iyileştirilmesi hedeflenmekte.