1 Ekim
Japonya İmparatoru Yeni Hükümeti Onayladı
Japonya İmparatoru Naruhito, parlamento tarafından seçilen Japonya başbakanı Şigeru İşiba’nın önerdiği yeni hükümeti onayladı. Tokyo’daki İmparatorluk Sarayı’nda düzenlenen törenle göreve başlayan Japonya Kabine Genel Sekreteri Yoshimasa Hayashi ve Japonya Arazi, Altyapı, Ulaştırma ve Turizm Bakanı Tetsuo Saito görevlerini korurken, Japonya İçişleri ve Haberleşme Bakanlığı’na Seiichiro Murakami, Dışişleri Bakanlığı’na ise eski Savunma Bakanı Takeshi Iwaya getirildi. Savunma Bakanlığı’nı daha önce bu görevi üstlenmiş olan Gen Nakatani devraldı. Maliye Bakanı Katsunobu Kato ve Japonya Ekonomi, Ticaret ve Sanayi Bakanı Yoji Muto gibi isimlerin yer aldığı kabinede, Japonya Temsilciler Meclisi Üyesi Toshiko Abe ve Japonya Danışmanlar Meclisi Üyesi Junko Mihara olmak üzere iki kadın bakan bulunmaktadır. Yeni kabinede 20 üyeden 13’ü ilk kez bakanlık görevi üstlenmektedir. Başbakan İşiba, 1 Ekim'de 291 milletvekilinin oyuyla parlamentoda başbakan seçilmiştir. Ülkede 27 Ekim’de erken parlamento seçimleri yapılacak olup, seçim kampanyası 15 Ekim’de başlayacaktır.
(Ведомости, “Император Японии утвердил состав нового правительства”, (01.10.2024))
Rusya ve Umman Ortadoğu’daki Gerilimleri Azaltmak için İşbirliği Planlamakta
Rusya ve Umman Sultanlığı, Ortadoğu’daki bölgesel ve uluslararası krizleri çözmek amacıyla siyasi ve diplomatik çabaları birleştirme konusunda mutabakata vardı. Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Umman Danışma Meclisi Başkanı Khalid Al Ma'awali’nin görüşmesi sonrası yapılan açıklamada, krizlerin çözümünün yalnızca siyasi-diplomatik yollarla ve Birleşmiş Milletler Anlaşması'nın temel ilkelerine uygun olarak sağlanması gerektiği vurgulandı. Dostane Rusya-Umman ilişkilerinin ileri düzeyde olduğuna dikkat çeken taraflar, siyasi müzakere, ticaret, ekonomi ve kültürel alanlarda işbirliğini derinleştirme kararlılığını yineledi. Umman, 2024 yılında St. Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu’nda (SPIEF) onur konuğu ülke statüsünü kazanmıştı. Ayrıca, Umman Turizm Temsilciliği'nin Rusya’da açılması planlanırken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Umman Sultanı Heysem bin Tarık'i 2024 yılında Rusya'ya davet etti.
Batılı Siyasetçiler Rusya'nın "Kırmızı Çizgilerini" Aşmakta
Rusya Dış İstihbarat Servisi Başkanı Sergey Narışkin, bazı Batılı politikacıların Rusya'nın belirlediği "kırmızı çizgileri" ihlal etmeyi planladığını belirterek, Ukrayna'ya sağlanan uzun menzilli batı silahlarının Rusya içindeki hedeflere yönelik kullanımının bu niyetin bir göstergesi olduğunu ifade etti. Narışkin, Batı'nın Rusya'ya karşı stratejik bir yenilgi sağlamak adına Rusya'nın çizdiği sınırlara uymayı düşünmediğini belirtti. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, 3 Ekim'de Kiev ziyaretinde Ukrayna'nın uzun menzilli silahlarla Rusya’ya saldırı hakkının 12 Ekim'deki "Ramstein-Format" (Ukrayna Savunma Temas Grubu) formatında ele alınacağını açıklamıştı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise eylül ayında yaptığı açıklamada, Rusya’ya yönelik uzun menzilli batı silahlarının kullanımının, NATO ve Batı ülkelerinin savaşa doğrudan katılımı anlamına geleceğini ve Rusya'nın bu tehdide karşı gereken adımları atacağını vurgulamıştı.
(Ведомости, “Нарышкин: западные политики замыслили перейти «красные линии» России”, (03.10.2024))
Kim Jong-un'dan Kuzey Kore'ye Saldırı Halinde Nükleer Cevap Tehdidi
Kuzey Kore Ulusal lideri Kim Jong-un, ülkenin egemenliğine yönelik herhangi bir saldırı durumunda nükleer gücü de içeren tüm askeri kapasitenin kullanılacağını açıkladı. Kore Halk Ordusu Özel Harekat Kuvvetleri eğitim üssünü ziyaretinde konuşan Kim, düşmanların ABD-Güney Kore ittifakına fazla güvenerek Kuzey Kore'nin uyarılarını göz ardı etmeleri durumunda "merhamet göstermeyeceklerini" vurguladı. Bu ifadelerin yalnızca bir retorik olmadığını, gerçekçi bir öngörü olduğunu belirten Kim, Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un nükleer saldırı durumunda askeri karşılık verileceği yönündeki açıklamalarına yanıt olarak Güney Kore liderini "kukla" olarak nitelendirdi. 2023'te Kuzey Kore, nükleer güç geliştirme politikasını anayasal olarak güvence altına alarak, ABD öncülüğündeki askeri genişlemeye karşı kendini koruma ihtiyacını teyit etti ve nükleer silahları, ülkenin hayatta kalma ve gelişme hakkının teminatı olarak tanımladı.
İran, Litvanya'nın IRGC'yi Terör Listesine Alma Kararına Misilleme Yapacağını Duyurdu
İran Parlamentosu Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Başkanı Ebrahim Azizi, Litvanya Parlamentosu'nun İslam Devrimi Muhafızları Ordusu'nu (IRGC) terör örgütü olarak tanımasını kınayarak, Tahran'ın bu karara misilleme yapacağını açıkladı. Azizi, Litvanya hükümetine gerilimi artırmamak için daha sorumlu ve dengeli kararlar alması çağrısında bulunarak, IRGC'nin İran'ın silahlı kuvvetlerinin ayrılmaz bir parçası olduğunu ve bu tür bir tanımanın uluslararası hukukun temel ilkelerine aykırı olduğunu ifade etti. 4 Ekim'de Litvanya, Avrupa Birliği içinde IRGC'yi resmen terör örgütü olarak tanıyan ilk ülke oldu ve Litvanya Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı Emanuelis Zingeris, IRGC üyelerinin ülkeye girişinin yasaklandığını belirtti.
6 Ekim
Hollanda'dan Ukrayna'ya F-16 Teslimatı Resmi Olarak Doğrulandı
Hollanda Savunma Bakanı Ruben Brekelmans, ülkesinin Ukrayna'ya F-16 savaş uçakları gönderdiğini ilk kez resmi olarak doğruladı. Sosyal medya platformu “X”te, Kiev ve Harkov ziyaretlerinin ardından yaptığı açıklamada, 24 adet F-16’dan oluşan ilk teslimatın tamamlandığını, geri kalan uçakların ise "önümüzdeki aylarda" Ukrayna'ya ulaşacağını belirtti. Mayıs 2023'te G7 zirvesinde ABD yapımı F-16 savaş uçaklarının Ukrayna’ya sağlanması konusunda anlaşmaya varılmış, Belçika, Hollanda, Danimarka ve Norveç dört yıl içinde toplamda 85 uçak teslim etme sözü vermişti. Ağustos başında ilk 10 F-16'nın Ukrayna’ya ulaştığı bildirilmiş, yıl sonuna kadar 10 uçak daha teslim edilmesi planlanmıştı. Ancak 29 Ağustos’ta Ukrayna’da bu uçaklardan biri düşerek pilotun yaşamını yitirmesine yol açmıştır.
(Ведомости, “Министр обороны Нидерландов подтвердил передачу F-16 Украине”, (06.10.2024))
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov Moskova’da Bağımsız Devletler Topluluğu Zirvesine Katılmakta
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Bağımsız Devletler Topluluğu (CIS) Devlet Başkanları Konseyi toplantısına katılmak üzere Moskova’ya gitti. Kırgız liderin uçağının Moskova’daki Vnukovo Uluslararası Havalimanı’na indiği ve Caparov'u havalimanında Rusya Dışişleri Bakanı Yardımcısı Mikhail Galuzin'in karşıladığı bildirildi. Kırgızistan Cumhurbaşkanlığı Dış Politika Daire Başkanı Muratbek Azımbakiev, 8 Ekim'deki zirvede CIS üye ülkeleri arasında ticaret, ekonomi, kültürel ve insani alanlarda işbirliğini genişletmeyi amaçlayan önemli kararların alınacağını belirtti.
(Ведомости, “Президент Киргизии прибыл в Москву для участия в саммите СНГ”, (07.10.2024))
Putin'den Bağımsız Devletler Topluluğu Ülkelerine İşbirliği Mesajı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova’da düzenlenen Bağımsız Devletler Topluluğu (CIS) Devlet Başkanları Zirvesi’nde CIS ülkelerinin ekonomik büyüme, yatırım artışı ve sanayi gelişimi kaydettiğini belirtti. Zirvede, ticaret, sanayi ve finans alanlarında büyük projeler için fırsatlar bulunduğunu vurgulayan Putin, ekonomik entegrasyonu derinleştirmek, güvenlik tehditlerine karşı işbirliğini güçlendirmek ve kültürel bağları genişletmek amacıyla birlikte çalışmaya devam edeceklerini ifade etti. Ayrıca, terörle mücadele ve insani işbirliği gibi alanlarda işbirliği gelişirken, Azerbaycan'ın Laçın Rayonu kenti 2025 yılı için CIS'in kültür başkenti olarak ilan edildi. 2024 yılında Rusya’nın CIS başkanlığı yürüteceğini hatırlatan Putin, CIS üyelerini Kazan’da düzenlenecek BRICS zirvesine davet etti. Toplantıda, CIS’in küresel etkisini artırmak ve bölgesel işbirliğini derinleştirmek ana hedefler olarak öne çıktı.
(Ведомости, “Что говорил Владимир Путин коллегам из стран СНГ”, (08.10.2024))
Rusya, Batı'nın Politikaları Nedeniyle Artan Nükleer Tehdide Karşı Uyardı
Rusya Dışişleri Bakanlığı Enformasyon ve Basın Dairesi Başkanı Mariya Zaharova, Batılı ülkelerin politikalarının küresel nükleer tehdit seviyesini ciddi biçimde artırdığını belirterek, ABD ve NATO ülkelerinin provokatif ve tehlikeli çizgilerini sorgulamaları gerektiğini vurguladı. Zaharova'ya göre, Batı'nın "yıkıcı politikası" nükleer güçler arasında doğrudan bir çatışmaya yol açabilir. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 25 Eylül’de Rusya’nın nükleer doktrininde yapılan değişikliklerle ilgili olarak, Moskova’nın geniş çaplı bir hava saldırısı tehdidine karşı nükleer silah kullanabileceğini ve Belarus'a yönelik saldırılarda da müttefikini nükleer gücüyle koruyabileceğini ifade etti. Kremlin Basın Sözcüsü Dmitri Peskov, bu doktrin değişikliğinin Batı için bir uyarı niteliği taşıdığını ve yeni talimatların yakında yayınlanacağını belirtti.
(Ведомости, “МИД РФ: уровень ядерной опасности серьезно возрос из-за политики Запада”, (09.10.2024))
Rusya Savunma Bakanlığına Nükleer Güvenlik Görevi
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, nükleer silahların geliştirilmesi, test edilmesi ve imhasıyla ilgili tesislerde güvenliği sağlama yetkisini Savunma Bakanlığına devretti. Yeni kararnameye göre Savunma Bakanlığı, askeri amaçlı nükleer tesislerde sanayi güvenliğini denetleyecek. Bu karar, 10 Ekim 2024'te yürürlüğe girecek. Ayrıca, 25 Eylül'de Putin başkanlığında yapılan nükleer caydırıcılık toplantısında güncellenen doktrin kapsamında, herhangi bir nükleer güçle bağlantılı saldırılar karşısında Rusya’nın nükleer silah kullanabileceği vurgulandı. Yeni doktrinde, Rusya’ya yahut da müttefiki Belarus’a yönelik geniş çaplı saldırılar da nükleer karşılık senaryosu olarak değerlendirilmektedir.
NATO, Rusya Politikasını Gözden Geçirmeyi Planlıyor
NATO savunma bakanları, Rusya ile ilişkileri yeniden değerlendirmek üzere gelecek hafta bir araya gelerek "NATO-Rusya Kurucu Yasası"nı müttefiklerin pozisyonlarını göz önüne alarak ele alacak. Politico'nun ABD hükümetinden bir kaynağa dayandırdığı habere göre, bu görüşme, aylardır uzmanlar düzeyinde süren resmi görüşmelerin ardından bakanlar seviyesinde yapılacak ilk toplantı olacak. NATO'nun Temmuz'da Washington'daki zirvesinde alınan kararla, 2025'te Lahey'de yapılacak zirve için Rusya ile yeni bir etkileşim stratejisi geliştirilmesi kararlaştırılmıştı. Ancak bazı NATO üyeleri, yeni stratejinin Rusya’ya istikrarsızlaştırıcı bir mesaj gönderebileceğinden endişe duyuyor. Ayrıca, Rusya ile işbirliğini sürdüren Macaristan ve Slovakya'nın durumu da tartışılacak. Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, Rusya'yı ziyaret etmenin egemen bir hak olduğunu belirtirken, Slovakya’da yeni iktidara gelen Slovakya Başbakanı Robert Fico hükümeti de Rusya karşıtı yaptırımları eleştiriyor. Buna ek olarak, NATO'nun 14 Ekim'de başlayacak olan Steadfast Noon adlı nükleer tatbikat gerçekleştireceği duyuruldu
(Ведомости, “Politicо: НАТО планирует пересмотреть политику в отношении России”, (11.10.2024))
Rusya Dışişleri Bakanlığı: BRICS Askeri Bir İttifak Değildir ve Olmayacaktır
Rusya Dışişleri Bakanlığı, BRICS'in hiçbir zaman askeri bir ittifak olmadığını ve böyle bir amaç taşımadığını belirtti. İngiliz gazetesi The Times'ın NATO’nun BRICS'ten endişe duyması gerektiğini öne süren haberine yanıt olarak yapılan açıklamada, BRICS'in bir askeri ittifak yahut da uluslararası örgüt değil, eşit üyelerden oluşan bir devletler arası işbirliği olduğu vurgulandı. Bakanlık, Batı medyasının BRICS’i NATO'nun rakibi olarak tanımlamasının gerçeği yansıtmadığını belirterek, BRICS’in ilişkilerini karşılıklı saygı, kapsayıcılık ve küresel ekonomik kalkınma ilkeleri üzerine inşa ettiğini, faaliyetlerinin diğer devletlere yönelik olmadığını ifade etti. The Times’ın haberinde, BRICS’in genişleyerek Mısır, Suudi Arabistan ve İran gibi yeni üyelerle "BRICS+" haline gelmesinin, Batı’ya bağımlılığı azaltmayı ve kritik kaynaklar üzerinde kontrol sağlamayı hedefleyen bir blok oluşturduğu ve bu durumun Batı’da endişeye yol açtığı öne sürüldü.
(Ведомости, “МИД России: БРИКС не был и не будет военным союзом”, (12.10.2024))
Ukraynalı Gazetecilerden Zelenski’ye Basına Baskıya Karşı Önlem Çağrısı
Ukrayna Gazetecilik Etik Komisyonu, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’ye, basın üzerindeki baskıların son bulması için müdahale çağrısında bulundu. Komisyonun açıklamasında, Ukrayna hükümetinin bağımsız medyanın temel işleyiş ilkelerine müdahale ettiği belirtilirken, Devlet Başkanı Zelenski’den basın özgürlüğünü korumak için acil önlemler alması talep edildi. 9 Ekim’de Ukrainska Pravda, hükümetin özellikle başbakanlık ofisinin basına finansal kısıtlamalar, bilgiye erişimi engelleme ve yetkililerle görüşme fırsatlarını sınırlama gibi baskı yöntemleri uyguladığını içeren bir açık mektup yayımladı. Ertesi gün, gazete, İletişim Başkanlığı Danışmanı Dmitri Litvin'i, hükümet yetkililerinin Ukrainska Pravda ile iletişim kurmasını engellemekle suçladı.
Hindistan, Kanada'ya Misilleme Olarak Altı Kanadalı Diplomatı Sınır Dışı Ediyor
Hindistan, Kanada’nın altı Hint diplomatını sınır dışı etme kararına yanıt olarak, ülkedeki altı Kanadalı diplomatı sınır dışı edeceğini duyurdu. Hindistan Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Kanada’da Hint büyükelçisine ve diğer diplomatik temsilcilere yönelik baskıların kabul edilemez olduğu vurgulandı. Bakanlık, Kanada hükümetinin Hint diplomatlarına yönelik iddialarını "uydurma" olarak nitelendirerek, gelecekte ek adımlar atma hakkını saklı tuttuğunu belirtti. İki ülke arasındaki gerilim, Kanada Başbakanı Justin Trudeau'nun, Vancouver’da haziran ayında öldürülen Kanada vatandaşı muhalif politikacı Hardeep Singh Nijjar cinayetinde Hindistan istihbaratının parmağı olabileceğini öne sürmesiyle başladı. Ancak Yeni Delhi, suçlamaları reddederek soruşturmada Kanada ile iş birliği yapmayı reddetti. 14 Ekim'de Kanada, Hint diplomatik personelini sınır dışı etmiş ve onları cinayetle ilişkilendirmişti.
(Ведомости, “Индия пообещала выслать шесть канадских дипломатов”, (14.10.2024))
Erdoğan: "İsrail'i Devlet Olarak Nitelendirmek Yanlış Olur"
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrail’i "devlet" olarak tanımlamanın yanlış olacağını belirterek, 1948'de kurulan İsrail’in 76 yıldır işgal, yıkım ve infaz politikalarını sürdürdüğünü ifade etti. "Filistin’in geleceği" konferansında konuşan Erdoğan, 7 Ekim'deki Hamas saldırısının Filistin meselesini yeniden dünya gündemine taşıdığını ve 1967 sınırları temelinde bir Filistin devletinin kurulmasını umut ettiğini dile getirdi. Türkiye’nin Gazze'deki katliamlara en güçlü tepkiyi gösterdiğini ve İsrail'e karşı somut önlemler aldığını belirten Erdoğan, Gazze’ye gönderilen insani yardım miktarının 84 bin tonu aştığını açıkladı. 7 Ekim 2023'te başlayan çatışmalarda, Hamas’ın saldırısı sonrası İsrail ordusu "Demir Kılıçlar" operasyonunu başlatmış, Gazze'de ölü sayısının yaklaşık 42 bin olduğu bildirilmişti. The New York Times'a göre, Hamas bu saldırıyı 2022 sonbaharında planlamış ancak İran ve Hizbullah’ın desteğini sağlamak için ertelemişti.
(Ведомости, “Эрдоган: называть Израиль государством «было бы неправильно»”, (15.10.2024))
BDT Büyükelçilerine Göç Yasasındaki Değişiklikler Hakkında Bilgilendirme
Rusya Dışişleri Bakanlığı, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkelerinin diplomatik misyon başkanlarıyla, yasadışı göçle mücadele ve Rusya’nın göç mevzuatında yapılan değişiklikler üzerine bir toplantı düzenledi. Bakan Yardımcısı Mikhail Galuzin, göç konusunun BDT iş birliğinin öncelikli alanlarından biri olduğunu vurgularken, Rusya İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanı Valentina Kazakova, çalışma alanında Rusça dil bilgisi kontrolünün artırılması gibi yeni düzenlemeler hakkında bilgi verdi. 1-2 Ekim gecesi Rusya Federasyonu Devlet Duma’sına göç politikalarını sıkılaştırmayı amaçlayan beş yasa tasarısı sunuldu. Rusya Devlet Duması Başkanı Vyacheslav Volodin'in önderliğindeki 350'den fazla milletvekili tarafından imzalanan tasarılar, yasadışı göç organizasyonunun ağır suç kapsamına alınması, yasadışı girişe yardım edenlere ceza ve resmi belgede sahtecilik kapsamında sahte göç belgeleri satışı yapan sitelere erişim engeli gibi maddeleri içermektedir. Volodin, tasarıların Aralık ayına kadar öncelikli olarak ele alınacağını belirtti.
Zelenski'den "Nükleer Olmayan Caydırıcı Paket" Açıklaması
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, "zafer planı" olarak adlandırdığı stratejisinde Rusya'ya karşı bir "nükleer olmayan caydırıcı paket" ile Batı füzelerinin Ukrayna'da konuşlandırılmasını öngördüğünü açıkladı. Avrupa Konseyi'nde yaptığı konuşmada Zelenski, bu planın ayrıntılarını ABD, Almanya, Fransa, İngiltere ve İtalya'ya sunacağını belirtti. Ayrıca Ukrayna'nın NATO'ya davet edilmesi çağrısını yineleyen Zelenski, katılımın çatışma sonrasına bırakılacağını ifade etti. 16 Ekim'de Ukrayna Meclisi'ne sunduğu beş maddelik "zafer planı", NATO’ya davet, ülke savunmasının güçlendirilmesi ve kapsamlı bir stratejik caydırıcılık paketinin konuşlandırılması gibi hedefler içermektedir. Gizli eklerde ise Ukrayna'nın Rusya'ya derin saldırılar için gerekli silah ve izinleri içeren detaylar bulunduğu iddia ediliyor. Kremlin Basın Sözcüsü Dmitri Peskov, Zelenski'nin planını, "ABD'nin Rusya ile savaşma planı" olarak nitelendirdi ve Ukrayna'nın mevcut politikasının umutsuz olduğunu kabul etmesi gerektiğini belirtti. Eylül sonunda ABD Başkanı Joe Biden’a da sunulan plana göre, Batı'dan güvenlik garantileri, modern silah talepleri ve finansal destekler yer almaktadır.
Fransız Çiftçiler Yerel Yönetim Politikalarına Karşı Protestolarını Yeniden Başlattı
Fransız çiftçiler, yerel yönetimlerin kendilerine destek sözü vermesine rağmen 2023-2024 yıllarındaki protestoların ardından taleplerinin karşılanmaması nedeniyle grev ve protestolarını yeniden başlattı. Huffpost ve Fransa'nın 3. televizyon kanalı (France 3)’e göre, çiftçiler bürokratik zorlukların devam etmesinden ve özellikle nitratlı gübrelerin yasaklanmasını içeren yeni yönetmeliklerden rahatsızlık duyuyor. FDSEA (The Fédération nationale des syndicats d'exploitants agricoles) ve Genç Çiftçiler Derneği (AJ), su kanallarının bakım prosedürlerinin sadeleştirilmesi ve ertelenen Avrupa fonları ödemelerinin hızlandırılması gibi talepleri öne çıkmaktadır. 18 Ekim'de 100'den fazla çiftçi, Marne Valiliği önüne gübre dökerek tepkilerini gösterdi; Dijon’da ise çiftçiler bölgesel meclise girerek doğrudan konuşma talebinde bulundu. Yeni Fransa Tarım ve Gıda Egemenliği Bakanı Annie Genevard, çiftçilerin taleplerine kulak vereceğini ve önceki hükümetin sözlerini bütçe kapsamında yerine getireceğini ifade etti. Ocak 2024'te 72 bin çiftçi, 41 bin traktörle düşük maliyetli tarım ürünleri ithalatı ve tarım politikalarına karşı ülke çapında geniş çaplı bir protesto gerçekleştirmişti.
G7 Ülkelerinin Savunma Bakanları Ukrayna’nın NATO’ya Katılım Yolunu Desteklemekte
G7 ülkelerinin savunma bakanları, Ukrayna’nın NATO’ya tam üyelik de dahil olmak üzere geri dönüşü olmayan bir entegrasyon yolunda olduğunu belirterek, Ukrayna’ya kısa ve uzun vadeli askeri yardımı sürdüreceklerini açıkladılar. Napoli’de yapılan toplantının ardından yayınlanan bildiride, NATO ve AB'nin Ukrayna’ya sağlaması gereken destek önlemlerinin uyumlu bir şekilde yürütülmesinin önemine dikkat çekildi. Bakanlar, Ukrayna ordusunun eğitim ve hazırlık programlarını desteklemenin yanı sıra ülkenin savunma sanayisini güçlendirecek girişimleri de onayladı. 9 Ekim'de Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, NATO’ya davet edilmenin "zafer planı"nın ilk maddesi olduğunu, Ukrayna’nın NATO üyesi olması durumunda Rusya'nın "jeopolitik olarak kaybedeceğini" ifade etti. Zelenski’nin önerileri arasında Ukrayna'da Rusya’ya karşı "nükleer olmayan caydırıcı paket"in konuşlandırılması ve hava savunma güçlerine Rus füzelerini vurma çağrısı yer aldı. 19 Ekim'de Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan Alexey Polishchuk ise Ukrayna’nın NATO üyeliğinin, çatışmanın siyasi-diplomatik çözüm ihtimallerini ortadan kaldıracağını belirtti.
(Ведомости, “Министры обороны G7 поддержали «необратимый путь» Украины в НАТО”, (19.10.2024))
Brezilya Liderinin Kazan'a Gitmemesi
Kremlin Basın Sözcüsü Dmitri Peskov, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva'nın sağlık nedenleriyle BRICS zirvesi için Kazan'a gitme kararının, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Brezilya'daki G20 zirvesine katılmama kararıyla bağlantılı olmadığını açıkladı. Peskov, bu konuda Kremlin’in herhangi bir karşılık düşüncesine kapılmadığını belirtti. 18 Ekim'de Putin, Ukrayna krizi ve ülkesindeki zorlayıcı durum nedeniyle G20 zirvesine katılmayacağını, ancak Rusya'nın zirvede temsil edileceğini duyurmuştu. 22-24 Ekim tarihlerinde Kazan'da gerçekleşecek BRICS zirvesine 36 ülkenin liderleri davet edilirken, Putin Rusya'nın BRICS başkanlığındaki programını politikadan ekonomiye, kültürden güvenliğe uzanan kapsamlı bir iş birliği vizyonu şeklinde tanımladı.
Kazan'da BRICS Zirvesi Programı Açıklandı: 36 Ülkeden Temsilci Katılacak
22-24 Ekim tarihlerinde Kazan'da düzenlenecek BRICS Zirvesi, beş ülke (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) ile bu yıl katılan Mısır, İran, BAE ve Etiyopya dahil olmak üzere genişletilmiş bir yapıda ilk kez gerçekleştirilecektir. Zirvenin açılışı, 22 Ekim'de delegasyon liderlerinin bir öğle yemeğiyle başlayacaktır. 23 Ekim'de dar ve geniş kapsamlı oturumlar ile katılımcı ülke liderlerinin resmî karşılanma töreni gerçekleşecektir. Son gün olan 24 Ekim'de ise ilk genel oturum, "BRICS Plus" formatında ikinci oturum ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in basın toplantısı düzenlenecektir. Eski Rusya'nın Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçisi Yuriy Uşakov, zirveye 36 ülke ve altı uluslararası kuruluşun katılacağını, ayrıca Rusya Devlet Başkanı’nın yaklaşık 20 ikili görüşme planladığını belirtti. Putin, Rusya’nın BRICS başkanlığı programını politika, güvenlik, ekonomi, kültür ve insani alanlarda kapsamlı iş birliği hedefiyle hazırlandığını dile getirdi.
(Ведомости, “Опубликована программа саммита БРИКС в Казани”, (21.10.2024))
BRICS Zirvesi Kazan’da Başladı
22 Ekim’de Kazan’da başlayan BRICS zirvesinin ilk günü, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa gibi liderlerle ikili görüşmeleriyle gerçekleşti. Zirvede, BRICS’in genişlemesi, yerel para birimlerinin ticarette kullanımı ve bağımsız bir ödeme sistemi oluşturulması gündeme alındı. Putin, Güney Afrika ile BRICS'e "partner ülkeler" kategorisini eklemeyi planladıklarını duyurdu. Zirveye, bu yıl beş ülkeye (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) ek olarak Mısır, İran, BAE ve Etiyopya da katıldı. Zirvenin ana oturumları 23 Ekim’de devam edecektir.
(Ведомости, “Как прошел первый день саммита БРИКС в Казани”, (22.10.2024))
Putin ve Erdoğan BRICS Zirvesi’nde Görüştü
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, BRICS zirvesi kapsamında Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya geldi. Görüşme, Putin’in zirve üyeleriyle dar ve geniş kapsamlı toplantılarının ardından gerçekleşti. Putin, Rusya-Türkiye ilişkilerinin yapıcı ve uzun vadeli bir iş birliği deneyimine dayandığını belirterek, ticaret hacminin 2023’te 55,4 milyar dolara ulaştığını ve bu yılın ilk sekiz ayında %6,2 artış kaydedildiğini vurguladı. İki ülke, enerji, turizm ve sanayi gibi alanlarda stratejik projeler yürütürken, Putin, 2025’te Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin faaliyete geçmesini beklediklerini ifade etti. Görüşmede, Ortadoğu’daki krizin çözümünde Rusya ve Türkiye’nin benzer görüşlere sahip olduğuna dikkat çeken Putin, iki devletli çözüm formülüne dayalı diplomatik bir yolun önemini vurguladı. Erdoğan ise BRICS zirvesine davet için teşekkür ederek, Putin’i Türkiye’de görmekten memnuniyet duyacaklarını belirtti.
(Ведомости, “Путин встретился с президентом Турции Эрдоганом на полях саммита БРИКС”, (23.10.2024))
Ermenistan ve Azerbaycan Arasında Barış Anlaşmasının %80’i Tamamlandı
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Kazan'da düzenlenen BRICS Zirvesi'nin "BRICS Plus" oturumunda yaptığı konuşmada, Ermenistan ve Azerbaycan’ın "Barış ve Devletlerarası İlişkiler Antlaşması" taslağının %80’ini tamamladıklarını açıkladı. Paşinyan, iki ülkenin karşılıklı olarak toprak bütünlüğünü tanıma, toprak taleplerinde bulunmama ve diplomatik ilişkilerin kurulması konularında mutabakata vardığını belirtti. Ermenistan’ın ekim ayında bu anlaşmayı imzalamaya hazır olduğunu ifade eden Paşinyan, anlaşmanın fiili barış durumunu resmiyete dökeceğini ve diğer tüm sorunların çözümünü kolaylaştıracağını belirtti. Paşinyan ayrıca, iki ülke arasında ilerleyen süreçte yeni anlaşmalarla düzenlenmesi gereken bazı temel konuların da kaçınılmaz olduğunu ifade etti.
Macaristan Dışişleri Bakanı'ndan ABD Büyükelçisinin Eleştirilerine Yanıt
Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Péter Szijjártó, Amerika Birleşik Devletleri'nin Macaristan Büyükelçisi David Pressman'ın kendisinin Rusya ziyaretlerini eleştirmesine yanıt verdi. ABD Büyükelçisi, Szijjártó’nun son iki buçuk yılda Rusya’yı 11 kez ziyaret ettiğini belirterek bu ziyaretlerin "barış için değil, çıkar için" yapıldığını öne sürdü. Szijjártó ise Facebook'taki açıklamasında, "Macaristan'ın dış politika kararları yalnızca milli çıkarlarımız doğrultusunda belirlenir, buna alışmak gerek. Eğer Macaristan'ın çıkarları Rus yahut da Belarus yetkililerle görüşmeyi gerektiriyorsa, bunu yapmaya devam edeceğim" ifadelerine yer verdi. Ayrıca Szijjártó, Rusya’nın Amerikan nükleer santrallerine önemli miktarda uranyum sağladığını hatırlatarak, "bu konuda güçlü bir ilginin olması gayet doğal" ifadelerini kullandı. 11 Ekim’de Alman televizyon kanalı ZDF (Zweites Deutsches Fernsehen)’ye verdiği röportajda ise Szijjártó, "Hiç kimse Macaristan'a hangi etkinliklere katılacağını dikte edemez" açıklamasını yineledi.
İran, İsrail'in Askeri Hedeflere Yönelik Saldırısını Başarıyla Püskürttü
İran Hava Savunma Kuvvetleri, İsrail'in Tahran, Kuzistan ve İlam eyaletlerindeki bazı askeri hedeflere yönelik saldırılarını başarılı bir şekilde püskürttü. İran Hava Savunma Kuvvetleri tarafından yapılan açıklamada, İsrail'in "gerilimi tırmandırma girişimi" olarak değerlendirilen saldırılara karşı etkili bir savunma gerçekleştirildiği ve bazı bölgelerde küçük çaplı hasar oluştuğu, ancak bu hasarın boyutlarının araştırıldığı belirtildi. İran Parlamentosu Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Üyesi Abolfazl Zohrevand, İran güçlerinin İsrail'in savaş uçakları ve insansız hava araçlarının neredeyse tamamını düşürdüğünü, saldırı sonucu sadece bir savunma sisteminin hedef alındığını ve önemli bir askeri yahut da ekonomik kayıp yaşanmadığını ifade etti. 26 Ekim gecesi İsrail Hava Kuvvetleri, 100'den fazla uçakla birkaç saat süren bir operasyonla İran'ın hava savunma sistemleri ve füze üretim tesislerini hedef aldı. Bu nokta atışlı saldırılar, 1 Ekim'de İran tarafından İsrail'e fırlatılan 200 balistik füzenin karşılığı olarak gerçekleştirildi. İran Dışişleri Bakanlığı ise bu saldırının uluslararası hukukun ve Birleşmiş Milletler Sözleşmesi'nin ihlali olduğunu belirterek, topraklarını savunma hakkını saklı tuttuğunu belirtti.
(Ведомости, “Иран сообщил об успешном отражении атаки Израиля на военные объекты”, (26.10.2024))
Gürcistan'da Seçim Sonuçları ve Siyasi Gerilim
Gürcistan’da yapılan parlamento seçimlerinde, eski Gürcistan Başbakanı Bidzina İvanişvili'n liderliğindeki "Gürcü Rüyası" (GR) partisi yüzde 54 oy alarak hükümeti kurma yetkisini kazandı, ancak anayasal çoğunluğa ulaşamadı. Merkez Seçim Komisyonu’nun verilerine göre GR, 150 sandalyeden 89’unu elde etti, kalan sandalyeler muhalefet partileri arasında paylaşıldı. Muhalefet partileri, seçim sonuçlarını tanımadıklarını açıklarken, Gürcistan Devlet Başkanı Salome Zurabişvili de halkı sokaklara çıkmaya davet etti. Avrupa’dan ve uluslararası gözlemcilerden gelen tepkiler karışık olurken, muhalefet partilerinin protestoları büyütme potansiyeli gözlemleniyor.
(Ведомости, “Чем закончились парламентские выборы в Грузии”, (27.10.2024))
Gürcistan Seçimleri ve Batı Medyasının Tepkisi
Batı yanlısı Gürcistan muhalefeti, "hileli" seçim sonuçlarına karşı protestolara başlarken Batılı medya, iktidardaki "Gürcü Rüyası" partisinin zaferini Gürcistan’ın Rusya’ya yakınlaşmasının bir göstergesi olarak yorumladı. İktidar partisi %54 oy alarak parlamentodaki 150 sandalyenin 89'unu kazandı. Gürcistan Devlet Başkanı Salome Zurabişvili, bu sonuçları "Gürcistan'ın Rusya'nın hakimiyetine girmesi" olarak nitelendirirken, Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Eski Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson, seçim sonuçlarını eleştirdi. Seçim sürecinde usulsüzlükler tespit edilse de Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) sonuçları genel olarak kabul etti. Batılı analizlerde, Gürcistan’ın Avrupa’dan uzaklaşıp Rusya’ya yakınlaşmasının, Avrupa Birliği'ne katılım hedeflerini olumsuz etkileyebileceğini değerlendirmektedir.
(Ведомости, “Как западные СМИ отреагировали на выборы в Грузии”, (28.10.2024))
Rusya'da Asgari Ücret Artışı Yasası Onaylandı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 1 Ocak 2025'ten itibaren asgari ücreti (Минимальный размер оплаты труда - МРОТ) aylık 22.440 rubleye yükselten yasayı onayladı. Yasaya dair belge resmi portalında yayımlandı. Yasa, 22 Ekim'de Duma tarafından üçüncü oturumda kabul edilmiş, ertesi gün ise Federasyon Konseyi tarafından onaylanmıştır. Mevcut asgari ücret 19.242 ruble olup, Federasyon Konseyi Sosyal Politika Komitesi Üyesi Natalya Kosihina, bu artışın 4,2 milyon Rus vatandaşının maaşlarının yükseltilmesine olanak sağlayacağını belirtti. Putin, 7 Mayıs'ta 2023 yılına kıyasla asgari ücreti 2030’a kadar iki katına çıkararak en az 35.000 rubleye ulaşması hedefini vermişti. Bu hedef, "Rusya Federasyonu'nun 2030’a kadar Ulusal Gelişim Hedefleri ve 2036 Perspektifi" başlıklı kararnamesinde yer almaktadır. Asgari ücret, çalışanların resmi olarak işe girdiklerinde alacakları minimum tutarı ifade etmekte ve geçici iş göremezlik, doğum gibi durumlarda ödenek hesaplanmasında dikkate alınmaktadır.
Venezuela, Brezilya’nın BRICS Üyeliğini Engellemesi Nedeniyle Büyükelçisini Geri Çağırdı
Venezuela, Brezilya'nın ülkesinin BRICS’e katılım başvurusuna veto koymasının ardından Brezilya’daki büyükelçisini geri çağırma kararı aldı. Bu gelişme, Venezuela Dışişleri Bakanlığı’nın resmi internet sitesinde duyuruldu. Açıklamada, Brezilyalı diplomatların, BRICS'in diğer üye ülkelerinin görüşlerine rağmen Venezuela’ya yönelik bir abluka politikası uygulayarak tek taraflı yaptırım ve toplu cezalandırmaya benzer bir tutum sergilemelerinden derin rahatsızlık duyulduğu belirtildi. Venezuela, bu tavır karşısında iş birliğini tehlikeye atan bu duruma karşı dış politikada gerekli adımları atma hakkını saklı tuttuğunu ifade etti. TASS’ın 29 Ekim tarihli haberine göre, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Kazan’daki BRICS Zirvesi’nde Brezilya’nın koyduğu vetoyu eleştirmişti. Zirve sonrası basın toplantısında konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de Venezuela'nın bağımsızlık ve egemenlik mücadelesine vurgu yaparak, bu konuda Rusya ve Brezilya’nın tutumlarının örtüşmediğini belirtti.
Trump'ın Müttefikleri Kaçak Göçle Mücadeleye Odaklanıyor
The Wall Street Journal’ın (WSJ) haberine göre, ABD başkan adayı ve Cumhuriyetçi Donald Trump’ın danışmanları ve müttefikleri, kaçak göçle mücadeleye yönelik hazırlıklara hız verdi. Trump’ın göç politikalarının "mimarı" olarak bilinen Eski Beyaz Saray Kıdemli Danışmanı Stephen Miller ve Trump’ın "Önce Amerika" adlı Cumhuriyetçi kamu örgütü, İç Güvenlik Bakanlığı için planlar, talimatlar ve düzenlemeler hazırlamakta. Trump, bu görev için henüz aday göstermemiş durumda. Los Angeles Times’ın 31 Ekim’deki haberinde, Trump’ın göçmen politikalarına dair iddialarının abartılı olduğu öne sürüldü. Trump, Demokrat başkanı Joe Biden döneminde 21 milyon kaçak göçmenin ABD'ye girdiğini iddia ederken, sınır güvenliği verilerine göre sadece 10 milyon sınır dışı işlemi yapıldı ve Kongre ile Senato'nun muhafazakâr tahminlerine göre yaklaşık 2 milyon kaçak göçmen bulunmakta. Ayrıca, Trump’ın göçmenlerin Amerikan vatandaşlarının işlerini ellerinden aldığı ve suç oranlarını arttığı yönündeki söylemleri de istatistiklerle doğrulanmadı. Ekonomistler, WSJ'nin ekim ayında yayımladığı bir araştırmaya dayanarak, Trump’ın başkanlığı durumunda enflasyon, faiz oranları ve bütçe açığının, Demokrat aday Kamala Harris’in başkanlığında öngörülenden daha yüksek olacağı belirtilmekte. ABD başkanlık seçimleri 5 Kasım’da gerçekleştirilecektir.